θυέστεια δείπνα

Ιερώνυμος Καλετσάνος

φωτό: Αλέξανδρος Μανικάκης©

ΑΙΓΙΣΘΟΣ: Ο Ατρεύς, ο βασιλιάς αυτής της χώρας,

τον αδερφό του, το Θυέστη, τον πατέρα μου

που αμφισβήτησε την εξουσία του, το λέω καθαρά,

από το σπίτι και την πόλη τον εξόρισε.

Ο δύστυχος Θυέστης γύρισε πίσω και πρόσπεσεν

ικέτης στην εστία του και δόθηκεν εγγύηση

κι έτσι δεν πότισε το αίμα του το χώμα της πατρίδας.

Αυτού εδώ ο πατέρας, ο θεομίσητος Ατρεύς,

προσφέρει δώρα, πρόθυμος πιο πολύ παρά φιλότιμος·

κάνει πως χαίρεται· στήνει γιορτές και πανηγύρεις

και δείπνο τού ετοίμασε με σάρκες των παιδιών του.

Τα δάχτυλα χεριών ποδιών τα λιάνισε και τα ’κρυψε

και δε φαινόνταν από πάνω, εκεί που κάθονταν.

Ανίδεος εκείνος πήρε κι έφαγε και βλέπεις τώρα

πως για το σόι μας δε σώθηκεν ακόμη το φαΐ:

σκούζει καθώς κατάλαβε το ανόσιο πράγμα·

διπλώνεται στα δυο και τα σφαχτά ξερνάει.

Μοίρα κακή κι αβάσταχτη στους Πελοπίδες εύχεται·

σκορπάει το δείπνο με κλωτσιές και καταριέται:

«Έτσι κι ολόκληρο το γένος του Πλεισθένους να χαθεί».

Αισχύλου: Αγαμέμνων, Μετάφραση: Κ. Χ. Μύρης

Ο Ατρέας, γιος του Πέλοπα κι εγγονός του Τάνταλου, βασιλιάς των Μυκηνών, ήταν μεν ισχυρός βασιλιάς, αλλά έσερνε πίσω του τις κατάρες του ηνιόχου του, του Μύρτιλου, γιου του Ερμή, που ύπουλα είχε δολοφονήσει. Ο Ατρέας είχε έναν αδελφό, τον Θυέστη. Τα δύο αδέλφια, μετά το θάνατο του πατέρα τους, είχαν συμφωνήσει εναλλάξ κάθε χρόνο να διαδέχονται στον θρόνο. Σύμβολο της εξουσίας ήταν ένα σκήπτρο από χρυσή προβιά, που, όπως παραδίδεται, είχε φιλοτεχνήσει ο Ήφαιστος. Ο Ατρέας όμως καταπάτησε τη συμφωνία και δεν παρέδωσε στο πλήρωμα του χρόνου το συμβολικό σκήπτρο, σφετεριζόμενος τον θρόνο.

Ο Θυέστης αντέδρασε στην απληστία του αδελφού του χρησιμοποιώντας αντίστοιχα μέσα. Σχετίστηκε ερωτικά με την Αερόπη, την γυναίκα του Ατρέα, και κλέψανε μαζί το σκήπτρο, που θα του εξασφάλιζε την εξουσία. Όταν ο Ατρέας το έμαθε, ζήτησε τη βοήθεια του Δία, συνέλαβε αρχικά την Αερόπη, την πέταξε στη θάλασσα και στη συνέχεια καταδίωξε τον Θυέστη. Μετά το ξανασκέφτηκε και άλλαξε το εκδικητικό του σχέδιο. «Εμείς Θυέστη, από μια μάνα είμαστε», του μήνυσε. «Γύρισε πίσω και όλα θα γίνουν σαν πρώτα, μέλι γάλα». Ο Θυέστης πείστηκε και γύρισε.

Όμως στο τραπέζι που του έστησε να γιορτάσουν την «επιστροφή του Ασώτου», τον τάισε με τις σάρκες των παιδιών του. Και στο τέλος στην ανοιχτή πιατέλα τού σερβίρισε και τα κεφάλια τους. Ο Θυέστης, όταν αντιλήφθηκε τι έχει φάει, καταράστηκε τον αδερφό του κι ορκίστηκε να τον σκοτώσει. Ο Ατρέας στο μεταξύ συνέλαβε τον Θυέστη, με σκοπό να τον σκοτώσει.

Νίκος Χατζηβασιλειάδης, Ιερώνυμος Καλετσάνος | φωτό: Αλέξανδρος Μανικάκης®

Η εκδίκηση του Θυέστη πραγματοποιήθηκε αρκετά χρόνια αργότερα δια χειρός Αιγίσθου, γιου του Θυέστη, ο οποίος σε συνεργασία με την Κλυταιμνήστρα σκοτώνουν τον γιο του Ατρέα, τον Αγαμέμνονα, μέσα στον λουτρό του, την ημέρα της επιστροφής του από την Τρωική εκστρατεία.